Sprzęgło znajdujące się w autach ze skrzynią manualną posiada kilka różnych elementów. W innych poradnikach przedstawialiśmy już działanie tarczy, docisku, koła dwumasowego i siłownika. Tym razem przyjrzymy się działaniu łożyska sprzęgła, zwanego też łożyskiem oporowym lub wyciskowym. Sprawdzimy do czego służy, jak wygląda jego działanie oraz jakie są objawy zużycia tego podzespołu.
Łożysko oporowe sprzęgła
Podzespół o którym mowa znajduje się wewnątrz tak zwanego dzwonu skrzyni biegów, czyli tam gdzie wszystkie pozostałe elementy mechanizmu sprzęgła. Łożysko, o którym mowa, służy tak naprawdę do sterowania samym załączaniem i rozłączaniem napędu, więc mimo iż teoretycznie jest niepozorne, to bez niego nie moglibyśmy nigdzie pojechać. Łożysko sprzęgła zamontowane jest na tak zwanym wysprzęgliku, który z kolei poruszany jest za pomocą linki podczepionej do pedału w kabinie, bądź też hydraulicznie, za pomocą specjalnego siłownika. Gdyby z układy wyciekł płyn hydrauliczny, bądź linka sprzęgła by pękła, byłby poważny problem. Pedał w takiej sytuacji nurkuje w podłogę i już nie wraca do swojej pierwotnej pozycji, a my nie możemy rozłączyć napędu. Pozostaje jedynie wyszarpać drążek zmiany biegów na pozycję luzu, zjechać siłą pędu na pobocze i zorganizować holowanie do najbliższego warsztatu.
Jak łożysko steruje sprzęgłem?
W momencie, gdy pedał sprzęgła nie jest wciśnięty, łożysko nie naciska na sprężyny docisku sprzęgła. W tym położeniu mamy pełną siłę przyłożoną do tarczy, co równa się pełnemu przeniesieniu napędu. Sytuacja zaczyna zmieniać się gdy naciśniemy pedał. W miarę jak naciskamy coraz mocniej, pociągamy w ten sposób linkę, lub za pomocą układu hydraulicznego przenosimy siłę na wysprzęglik, który zaczyna poprzez łożysko sprzęgła wywierać coraz silniejszy nacisk na sprężyny dociskowe. Docisk działa w taki charakterystyczny sposób, że gdy jego sprężyny zostaną wciśnięte, zmniejsza on nacisk na tarczę, aż do całkowitego jej „uwolnienia”. Wtedy pedał dochodzi do samej podłogi, a napęd przestaje być przekazywany. Możemy się zatrzymać bez zgaśnięcia silnika, lub zmienić bieg bez żadnych zgrzytów.
Objawy zużycia łożyska sprzęgła
Gdy cały mechanizm sprzęgła ma już przejechane ponad sto tysięcy kilometrów, może dawać objawy zużycia się poszczególnych elementów. Jeśli „klęka” łożysko oporowe, będziemy słyszeć różne zgrzyty i szumy spod maski. Objawy są bardzo charakterystyczne i każdy mechanik powinien szybko zdiagnozować jaki mamy problem. Ponieważ łożysko sprzęgła pracuje najintensywniej w momencie pełnego wciśnięcia pedału, to często w tym momencie zaczyna być słychać rzężenie, drapanie lub szum. Objaw ten łączy się z wyczuwalnym pulsowaniem pedału sprzęgła, które zmienia swoją intensywność i częstotliwość w miarę zmiany obrotów silnika. Czasami jednak jest dokładnie przeciwnie i łożysko hałasuje tylko, gdy pedał nie jest wciśnięty. Oznacza to, że pojawiły się już znaczne luzy i najwyższa pora na wymianę. Jeśli boimy się kosztów, to części do sprzęgła najlepiej kupować przez internet, na takich stronach jak sprzegla24.pl czy też podobnych. Zazwyczaj ceny w sieci są o kilka do kilkunastu procent niższe, co przy kwocie ponad tysiąca złotych może przynieść niemałą oszczędność.
(zakończenie)
Jak widać, łożysko oporowe sprzęgła spełnia bardzo ważne zadanie. Wymieniając sprzęgło na nowe nigdy nie powinniśmy zapominać o tym podzespole. Jednak jeśli już musimy zdecydować się na wymianę, najlepiej kupić cały komplet części i załatwić sprawę raz na długi czas. Jeśli wymienimy samo łożysko, a resztę zostawimy, to za parę tysięcy kilometrów może odezwać się kolejny element i trzeba będzie wykonać całą operację od nowa. Pamiętajmy, że przy wymianie sprzęgła robocizna to często od 500 do 1000 złotych.
